Dekarbonizacja ogrzewania i chłodzenia w Europie

EPEE wyjaśnia, czym są pompy ciepła i jak mogą wesprzeć unijne cele ograniczenia emisji CO2 do 2050 roku, oraz w jaki sposób powinny zoptymalizować efektywność energetyczną i umożliwić przejście na ekologiczne ogrzewanie i chłodzenie.

Budynki odpowiadają za ponad 40% zużycia energii i 36% emisji gazów cieplarnianych w UE. Ma na to wpływ przede wszystkim ogrzewanie i chłodzenie wszelkiego rodzaju przestrzeni. Obecnie większość energii do ogrzewania i chłodzenia pochodzi z paliw kopalnych i nie zmieni się to bez działań politycznych, które będą wspierać ekologiczne rozwiązania. Komisja Europejska zaproponowała, aby do 2030 r. co najmniej 49% zużycia energii w budynkach pochodziło ze źródeł odnawialnych.

Pompy ciepła mogą zaoszczędzić nawet 600 milionów ton CO2 do 2050 r.

EPEE przewiduje masową wymianę systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych na elektryczne pompy ciepła. Potencjał ograniczenia emisji dzięki wykorzystaniu pomp ciepła (obszar zielony na wykresie) znacznie kompensuje emisje spowodowane zużyciem energii przez te urządzenia (obszar czerwony) oraz powodowane przez czynniki chłodnicze HFC stosowane w sektorze RACHP tj. chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła (obszar niebieski).

Czym są pompy ciepła?

Pompy ciepła działają tak jak lodówki i klimatyzatory ale proces przebiega tu odwrotnie. Wymuszają przepływ ciepła z obszaru o niższej temperaturze do obszaru o temperaturze wyższej. Proces ten realizowany jest wbrew naturalnemu kierunkowi przepływu ciepła i zachodzi dzięki energii dostarczonej z zewnątrz. Pompy ciepła mogą działać na zdekarbonizowanej energii elektrycznej, co czyni je idealnym zamiennikiem niezrównoważonych systemów grzewczych wykorzystujących paliwa kopalne.

Poprawa efektywności energetycznej

Emisje CO z elektrycznego ogrzewania i chłodzenia spadną do 2050 r. do wartości bardzo niskich, ponieważ europejska energia zostanie prawie całkowicie zdekarbonizowana. Przewiduje się, że energia cieplna, tj. ciepło i zimno dostarczane przez RACHP, potroi się w 2050 r. (obszary niebieskie i czerwone na wykresie). Przewiduje się jednocześnie, że faktycznie wykorzystana do wygenerowania tej ogromnej mocy energia elektryczna (linia żółta) odnotuje bardzo niewielki wzrost. Wynika to z dwóch głównych powodów: po pierwsze, ciepło jest wytwarzane znacznie wydajniej w elektrycznych pompach ciepła niż poprzez spalanie paliw kopalnych, po drugie zaś, elektryczne urządzenia grzewcze i chłodzące staną się jeszcze bardziej wydajne dzięki rozwojowi technologii i prowadzonej skutecznej polityce UE.

Zielona transformację ogrzewania i chłodzenia jest realizowana poprzez:

• wdrażanie ambitnych celów zawartych w dyrektywie dot. charakterystyki energetycznej budynków oraz wspieranie inwestycji finansowych w odnawialne i wysokowydajne systemy ogrzewania i chłodzenia.
• uwzględnianie zasady „Efektywność energetyczna przede wszystkim”
• rozporządzenie  F-gazowe; narzędzie do zarządzania czynnikami chłodniczymi

Czynniki chłodnicze HFC

Sprzęt grzewczy i chłodzący wykorzystuje płyny zwane czynnikami chłodniczymi. Powszechnie stosowanymi czynnikami chłodniczymi są fluorowęglowodory (HFC), mieszanki HFC, H(C)FO i gazy niefluorowane. HFC to F-gazy lub gazy fluorowane, które, jeśli nie są odpowiednio traktowane, mogą wyciekać i przyczyniać się do globalnego ocieplenia. Ich stosowanie jest ściśle kontrolowane, a te o najwyższym współczynniku GPW (Global Potencial Warming) są stopniowo wycofywane; na arenie międzynarodowej poprzez Protokół Montrealski oraz na poziomie UE poprzez Rozporządzenie UE dotyczące F-gazów.

Emisje HFC z RACHP odpowiadają za 2,1% obecnych emisji gazów cieplarnianych w UE i szybko spadają dzięki wdrożeniu rozporządzenia w sprawie F-gazów.

Materiał do pobrania na stronie EPEE: https://www.epeeglobal.org/wp-content/uploads/Decarbonising-heating-and-cooling-EPEE_One_Pager.pdf